กระบวนทัศน์
การศึกษาของไทยภายใต้การเปลี่ยนแปลง และการปรับตัวของระบบการศึกษาเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 ประการสาคัญคือการสร้าง “ ปัญญาวิถี ” ได้แก่การยกระดับการศึกษา การยกระดับคุณภาพแรงงาน และการยกระดับการวิจัยและพัฒนา
“ การวางแผนระบบการศึกษา ” เพื่อสร้างด้านคุณภาพ
ศักยภาพ และทักษะ ซึ่ง เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
ได้กล่าวเกี่ยวกับการพัฒนาระบบการศึกษาขึ้นใหม่ต้องกำหนดวิสัยทัศน์ทางการศึกษา สังคมแห่งการเรียนรู้ นำมากำหนดเป็นอุดมการณ์ทางการศึกษาเพื่อมุ่งสร้างสรรค์และพัฒนาคน
กระบวนทัศน์นั้น หมายถึงความคิดที่มีการเชื่อมโยงอย่างเป็นระบบ วิธีคิดหนึ่ง ๆ ก็คือ กระบวนทัศน์หนึ่งในการศึกษาเรื่องหนึ่งอาจมีหลากระบวนทัศน์ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับวิถีการศึกษา
แต่ความหลากหลายเหล่านี้จะมีกระบวนทัศน์หลักอยู่เสมอ
กระบวนทัศน์หรือวิธีคิดของการจัดการศึกษาในยุคใหม่จะมีความแตกต่างจากวิธีคิดในรูปแบบการศึกษาแบบเดิมอย่างสิ้นเชิง
ซึ่งจะเป็นไปตามสภาพของสังคม และปรากฏการณ์ของสภาพแวดล้อม ที่เปลี่ยนแปลงตามไปด้วย ซึ่งเปรียบเทียบให้เห็นกระบวนทัศน์เก่า
และกระบวนทัศน์ใหม่สรุปให้เห็นจากตาราง ( ไพพรรณ เกียรติโชติชัย
, 2545 )
กระบวนทัศน์เก่า
|
กระบวนทัศน์ใหม่
|
1. มองโลกแบบแยกส่วน (
Atomism ) โดยเชื่อว่า
องค์ประกอบย่อยของวัตถุสามารถดำรงอยู่อย่าง
อิสระ ดังนั้นจึงเชื่อการดำรงอยู่ของกลุ่มชล
|
1. มองโลกแบบองค์รวม (
Holism ) โดยเชื่อว่าทุก
อย่างเกี่ยวพันและสัมพันธ์กัน ดังนั้นจึงเชื่อในการ
ดำรงชีวิตของกลุ่มชน
|
2. เชื่อในเรื่องการแข่งขัน การแสวงหากำไรและหลัก
วิวัฒนาการที่คนแข็งแรงเท่านั้นจะดำรงชีพอยู่ได้
|
2. เชื่อในความร่วมมือ การประสานประโยชน์
และ
สันติภาพ
|
3. เชื่อว่ามนุษย์อยู่เหนือธรรมชาติ
และสามารถ
เอาชนะธรรมชาติ
|
3. เชื่อในความประสานเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับ
ธรรมชาติ และต้องเคารพธรรมชาติ
|
4. เชื่อในเรื่องหลักรวมศูนย์อำนาจและเชื่อใน
ประชาธิปไตยตัวแทน
|
4. เชื่อในการกระจายอำนาจ และหลักของ
ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม
|
5. เน้นความสำคัญของวัตถุสารที่เหนือจิตวิญญาณ
|
5. เน้นความสำคัญของพลังงานและจิตวิญญาณ
|
6. เน้นความสำคัญของเศรษฐกิจ
|
6. เน้นความสำคัญของคุณค่าความเป็นมนุษย์
|
7. เชื่อว่าความจริงต้องเป็นระบบและมีความแน่นอน
|
7. เชื่อว่าโลกตั้งอยู่บนพื้นฐานของการเปลี่ยนแปลง
|
8. Text-Based Learning
|
8. IT-Based Learning
|
เทคโนโลยีสารสนเทศกับการเปลี่ยนแปลง
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศทำให้การกระจายข้อมูลข่าวสารเป็นไปอย่างรวดเร็ว ทุกทิศทาง และมีระบบตอบสนอง ด้วยเหตุนี้ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ผลของความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศทำให้เกิดแนวโน้มการเปลี่ยนแปลง ที่สำคัญหลายด้าน ดังนี้
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศทำให้การกระจายข้อมูลข่าวสารเป็นไปอย่างรวดเร็ว ทุกทิศทาง และมีระบบตอบสนอง ด้วยเหตุนี้ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ผลของความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศทำให้เกิดแนวโน้มการเปลี่ยนแปลง ที่สำคัญหลายด้าน ดังนี้
- เป็นเทคโนโลยีแบบตอบสนองตามความต้องการของผู้ใช้
- ทำให้เกิดสภาพการทำงานแบบทุกสถานที่
และทุกเวลา
- ทำให้ระบบเศรษฐกิจเปลี่ยนจากระบบท้องถิ่นไปเป็นเศรษฐกิจโลก
- ทำให้มีลักษณะผูกพันหน่วยงานภายในเป็นแบบเครือข่ายมากขึ้น
- ก่อให้เกิดการวางแผนการดำเนินการระยะยาวขึ้น
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศมีผลต่อกระบวนทัศน์ทางการศึกษาอย่างไร
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศ
ในปัจจุบันมีผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเรื่องของกระบวนทัศน์ทางการศึกษา
1.จากการศึกษาในระบบโรงเรียน
ไปสู่การศึกษาตลอดชีวิต
2.จากการสอน ไปสู่การเรียนรู้
3.จากความพยายามที่จะให้เกิดความเสมอภาคไปสู่คุณภาพของการศึกษา
4.จากการเน้นที่ปัจจัยเรื่องเงินงบประมาณและวัสดุครุภัณฑ์ ไปสู่กระบวนการและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทั้งคุณภาพและปริมาณ
5.จากหลักสูตรความรู้เดียวๆในแนวลึกไปสู่หลักสูตรแบบบูรณาการ
6.จากการประเมินผลปริมาณของการเรียนรู้ความรู้ความจำ เพียงอย่างเดียวไปสู่การประเมินผลทั้งคุณภาพและปริมาณของทุกมิติของผลลัพธ์การเรียนรู้ ได้แก่ด้านความรู้ความสามารถ เจตคติ ค่านิยม และทางด้านร่างกาย
7.จากการประเมินผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนแต่ละบุคคลไปสู่การประเมินความสำเร็จของโรงเรียนหรือระบบ
2.จากการสอน ไปสู่การเรียนรู้
3.จากความพยายามที่จะให้เกิดความเสมอภาคไปสู่คุณภาพของการศึกษา
4.จากการเน้นที่ปัจจัยเรื่องเงินงบประมาณและวัสดุครุภัณฑ์ ไปสู่กระบวนการและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทั้งคุณภาพและปริมาณ
5.จากหลักสูตรความรู้เดียวๆในแนวลึกไปสู่หลักสูตรแบบบูรณาการ
6.จากการประเมินผลปริมาณของการเรียนรู้ความรู้ความจำ เพียงอย่างเดียวไปสู่การประเมินผลทั้งคุณภาพและปริมาณของทุกมิติของผลลัพธ์การเรียนรู้ ได้แก่ด้านความรู้ความสามารถ เจตคติ ค่านิยม และทางด้านร่างกาย
7.จากการประเมินผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนแต่ละบุคคลไปสู่การประเมินความสำเร็จของโรงเรียนหรือระบบ
จะเห็นได้ว่าการที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในการศึกษาทำให้ต้องปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ทางการศึกษาให้ทันกับยุคและสมัยของเทคโนโลยีสารสนเทศ การใช้เทคโนโลยีนั้นทำให้นักเรียนสามารถค้นคว้าหาข้อมูลที่เป็นประโยชน์ของการศึกษาได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น
แต่ที่สำคัญเทคโนโลยีมีทั้งข้อดีและข้อเสีย ขึ้นอยู่กับตัวบุคคลที่จะนำไปใช้เกิดประโยชน์หรือไม่
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศมีผลต่อกระบวนทัศน์ทางการศึกษา และส่งผลกระทบต่อตัวท่านในฐานะนักศึกษาอย่างไร
ผลของการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีและกระบวนทัศน์ส่งผลต่อตัวดิฉันคือ การสืบค้นข้อมูล รับส่งงานต่าง ๆ เป็นไปได้โดยง่าย การจัดระบบการทำงานของดิฉันเองก็เป็นระบบ แบบแผน
การตัดสินใจในการทำงาน การหาข้อมูลเปรียบเทียบ และติดต่องานกับท่านอาจารย์ สะดวกรวดเร็ว
เทคโนโลยีที่มีการพัฒนาให้ก้าวหน้านั้นเป็นสิ่งที่ดี
ในปัจจุบันการใช้เทคโนโลยีเป็นสิ่งที่อำนวยความสะดวกสบายให้แก่ชีวิตและสังคม แต่เทคโนโลยีก็มีผลเสียเช่นเดียวกัน คือการใช้เทคโนโลยีมาก ๆ ทำให้ดิฉันและคนรอบข้าง ลืมวิถีชีวิตของตนเองไปในบางส่วน
เพราะมัวแต่ให้ความสำคัญของเทคโนโลยีมากเกินไป
การใช้เทคโนโลยีกันอย่างแพร่หลายในสังคมทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงมากขึ้น
ทำให้ดิฉันต้องปรับตัวให้ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมเทคโนโลยีให้ได้
โดยสรุปการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมากมายภายในโลกทั้งในยุคปัจจุบันและในอนาคต
แต่การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งผลกระทบทั้งในด้านบวกและด้านลบไปพร้อมๆ กัน อาจกล่าวได้ว่าความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของมนุษย์ได้ฉันท์ใด
ก็สามารถทำลายล้างชีวิตและสังคมของมนุษย์ได้ฉันท์นั้น เนื่องจากปัจจัยสำคัญที่มีต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงว่าจะไปทางด้านใดนั้น
ก็ขึ้นอยู่กับว่าผู้ครอบครองเทคโนโลยีจะมี “ จริยธรรม ” ในการนำไปประยุกต์ใช้มากน้อยเพียงใด
เอกสารอ้างอิง
http://www.addkutec3.com/wp-content/uploads/2011/11/ed_futher.pdf http://www.baanjomyut.com/library/global_community/07_1_2.html
http://www.matichon.co.th/matichon/matichon.php?s_tag=01act02270246&show=1§ionid=0101&day=2003/02/27
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น